GOEDE FUNDAMENTEN

Dit gedicht van de Amerikaanse Maggie Smith, door mij vertaald, vind ik zo goed: het gaat over een (niet al te perfecte) ouder, die de harde waarheid v  an het leven en de wereld waarin wij leven nog niet wil vertellen tegen haar kinderen, ook al weet zij zelf wel beter.
Er is zoveel slechtheid in de wereld, maar daartegenover staat ook zoveel goedheid. Maar in theorie kàn het een prachtige wereld zijn. Ja, toch?
En toch sluit het behoorlijk sombere gedicht nog enigszins hoopvol af: Jullie kunnen er iets moois van maken, als nieuwe generatie.

------------------------

-----------------------------------------------

GOEDE FUNDAMENTEN door Maggie Smith

Het leven is kort, hoewel ik dit voor mijn kinderen verzwijg.
Het leven is kort, en ik heb het mijne verkort
op duizend heerlijke, onverstandige manieren,
duizend verrukkelijk onverstandige manieren
die ik voor mijn kinderen verzwijg. De wereld is minstens
voor 50 procent verschrikkelijk, en dat is een conservatieve schatting,
alhoewel ik dit voor mijn kinderen verzwijg.
Voor elke vogel wordt er een steen naar een vogel gesmeten.
Voor elk geliefd kind, een kind dat gebroken wordt, in een zak gestopt,
in een meer gezonken. Het leven is kort en de wereld
is minstens voor de helft verschrikkelijk, en voor elke vriendelijke
vreemdeling, is er één die iets kwaads met je wil,
hoewel ik dit voor mijn kinderen verzwijg. Ik probeer
hen de wereld te verkopen. Elke ervaren makelaar,
die je door een waarlijke bouwval leidt, kwebbelt er overheen:
over goede fundamenten: Er zou zoveel van gemaakt kunnen worden, van deze plek,
toch?

Je zou deze plek zo mooi kunnen maken.
-------------------------------------------------

----------------------------

 

GOOD BONES by Maggie Smith

Life is short, though I keep this from my children.
Life is short, and I’ve shortened mine
in a thousand delicious, ill-advised ways,
a thousand deliciously ill-advised ways
I’ll keep from my children. The world is at least
fifty percent terrible, and that’s a conservative
estimate, though I keep this from my children.
For every bird there is a stone thrown at a bird.
For every loved child, a child broken, bagged,
sunk in a lake. Life is short and the world
is at least half terrible, and for every kind
stranger, there is one who would break you,
though I keep this from my children. I am trying
to sell them the world. Any decent realtor,
walking you through a real shithole, chirps on
about good bones: This place could be beautiful,
right? You could make this place beautiful.

-------------------------------------------

----------------------------

CREEP - RADIOHEAD (vertaling)

Een bekende song van Radiohead van hun CD: OK Computer. Ik heb er een vrije vertaling van gemaakt, om bepaalde subtiele nuances in ritme en taal te kunnen overbrengen.

===============

===============================

CREEP - RADIOHEAD (vertaling)

toen je hier eerder was
durfde ik je niet recht aan te kijken
je bent als een engel
je huid laat me huilen
je zweeft licht als een veertje
in een prachtige wereld
ik wou dat ik speciaal was
je bent zo super speciaal

maar ik ben een freak
ik ben een vreemd geval
wat doe ik eigenlijk hier?
ik hoor hier niet thuis

het kan me niet schelen of het pijn doet
ik wil controle hebben
ik wil een perfect lichaam
ik wil een perfecte ziel
ik wil dat het je opvalt
als ik er niet ben
zo super speciaal
ik wou dat ik speciaal was

maar ik ben een freak
ik ben een vreemd geval
wat doe ik eigenlijk hier?
ik hoor hier niet thuis

oooooooh
ze rent de deur uit, alweer
ze rent weer weg
oooh oh
ren, ren, ren, ren,
ren!

wat ook maar jou happy maakt
wat je ook maar wilt
je bent zo super speciaal
ik wou dat ik speciaal was

maar ik ben een freak
ik ben een vreemd geval
wat doe ik eigenlijk hier?
ik hoor hier niet thuis
ik hoor hier niet thuis

===============================

===============

CREEP - RADIOHEAD

when you were here before
couldn't look you in the eye
you're just like an angel
your skin makes me cry
you float like a feather
in a beautiful world
I wish I was special
you're so fuckin' special

but I'm a creep
I'm a weirdo
what the hell am I doin' here?
I don't belong here

I don't care if it hurts
I want to have control
I want a perfect body
I want a perfect soul
I want you to notice
when I'm not around
so fuckin' special
I wish I was special

but I'm a creep
I'm a weirdo
what the hell am I doin' here?
I don't belong here

she's running out the door
she's running out
she run, run, run, run,
run

whatever makes you happy
all that you want
you're so fucking special
I wish I was special

but I'm a creep
I'm a weirdo
what the hell am I doin' here?
I don't belong here
I don't belong here

===============================

===============

 

ALONE WITH EVERYBODY (Charles Bukowski)

Een gedicht van Charles Bukowski uit zijn bundel : Love is a Dog from Hell, in mijn vertaling.

Iedereen is fundamenteel alleen, en wat mensen willen is iemand die ze 100% begrijpt en vervult. Maar het enige wat zich vult zijn de afvalstortplaatsen, de gekkenhuizen en de begraafplaatsen...

ALONE WITH EVERYBODY

the flesh covers the bone
and they put a mind
in there and
sometimes a soul,
and the women break
vases against the walls
and the men drink too much
and nobody finds the one
but keep looking
crawling in and out of beds.
flesh covers
the bone and the flesh searches
for more than
flesh.

there's no chance
at all:
we are all trapped
by a singular fate.

nobody ever finds
the one.

the city dumps fill
the junkyards fill
the madhouses fill
the hospitals fill
the graveyards fill

nothing else
fills.
------------------------------------
ALLEEN MET AL DE ANDEREN
het vlees bedekt het bot
en ze stoppen een geest
erin en
soms een ziel,
en de vrouwen breken
vazen tegen de muren
en de mannen drinken te veel
en niemand vindt die Ene,
maar ze blijven zoeken
kruipend in en uit bedden.
vlees bedekt de botten en het
vlees zoekt
naar meer dan
vlees.

er is geen kans
helemaal niet:
we zijn allemaal gevangen
door een zelfde lot.

niemand vindt ooit de Ene.
de stortplaatsen van de stad vullen zich
de vuilnisbelten vullen zich
de gekkenhuizen vullen zich
de ziekenhuizen vullen zich
de begraafplaatsen vullen zich
niets anders
vult.

WAAR HET WRINGT

Dit is mijn vertaling van het gedicht: The Crunch van Charles Bukowski: The Crunch uit de bundel: What Matters Most Is How Well You Walk Through The Fire 

VERMORZELD

te veel
te weinig
of te laat

te dik
te dun
of helemaal niets

gelach
of tranen
of volkomen onverschilligheid

haters
minnaars

legers die door straten van pijn rennen
wijnfles in de hand
iedereen met bajonetten stekend en verkrachtend
of
een oude man in een goedkope kamer
met een foto van Marilyn Monroe aan de muur
nog meer oude mannen in goedkope kamers
met helemaal geen foto's.

er is een eenzaamheid in deze wereld, zo groot
dat je het kunt zien in het langzaam tikken van
de wijzers van een klok

er is een eenzaamheid in deze wereld zo groot
dat je het kan zien oplichten in neonlichten
in Vegas, in Baltimore, in München

er zijn mensen zo moe, zo kapot
zo beschadigd door liefde of juist geen liefde
dat het kopen van een blikje
tonijn met 50% korting in een supermarkt
hun grootste geluk is,
hun grootste overwinning

we hebben geen nieuwe regeringen nodig.
nieuwe revoluties
we hebben geen nieuwe mannen nodig
of nieuwe vrouwen
we hebben geen nieuwe systemen nodig

mensen zijn niet goed voor elkaar
onderling, één tegen één.

mensen zijn gewoon niet goed voor elkaar.

mensen zijn moe
kapot door het leven
verminkt door de liefde of juist gebrek aan liefde.

we hebben geen nieuwe regeringen nodig.
nieuwe revoluties
we hebben geen nieuwe mannen nodig
nieuwe vrouwen
we hebben geen nieuwe methodes nodig
we moeten alleen zorgen voor elkaar.
wat we nodig hebben is minder slimmigheden.
wat we nodig hebben is minder onderwijs

Marxisme, donder op
het probleem is niet de werking van bepaalde systemen.
christendom, donder op
het probleem is niet het doden van een god.

wat we nodig hebben is meer bier, een typiste, meer lijsters
meer groenogige hoeren die je hart
niet opschrokken als een vitaminepil

mensen zijn niet aardig voor elkaar
onderling, één tegen één.
mensen zijn gewoon niet goed voor elkaar.

we zijn bang.
we denken dat haat staat voor kracht.
dat straffen liefde is.

wat we nodig hebben is minder nep onderwijs.
wat we nodig hebben zijn minder wetten
minder politie en meer goede leraren.

we vergeten de ellende van de ene persoon die wegkwijnt in een kamer
alleen, ongekust, onaangeraakt, buitengesloten
die in zijn eentje een plant water geeft
geen telefoon, die toch nooit zou rinkelen

mensen zijn niet goed voor elkaar
mensen zijn niet goed voor elkaar
mensen zijn niet goed voor elkaar

en de kralen zwaaien en de wolken jagen
en honden pissen op rozenstruiken
de moordenaar onthoofdt het kind alsof hij een hap neemt
uit een ijshoorntje
terwijl de oceaan in en uit ademt
in en uit
in de ban van een gevoelloze maan.

en mensen zijn niet goed voor elkaar.

HERFSTDAG (vertaling Rilke)

118 jaar geleden schreef de Oostenrijkse schrijver en dichter Rainer Maria Rilke het gedicht ‘Herbsttag’ in Parijs, één van zijn mooiste en diepste gedichten.
Vooral de woorden: 'Wer jetzt kein Haus hat, baut sich keines mehr.
Wer jetzt allein ist, wird es lange bleiben,' vind ik zeer roerend. Ik heb hier voor de liefhebbers de Duitse originele versie en mijn vertaling:

-------------------------------------------------
HERFSTDAG

Heer, het is tijd. De zomer was groots.
Leg uw schaduw op de zonnewijzers,
en ontketen over de akkers de najaarswinden.

Beveel de laatste vruchten, zich te volmaken;
geef ze nog twee zuidelijke dagen,
maan ze aan tot rijpheid, en schiet
de laatste zoetheid in de volle wijn.

Wie nu nog geen huis heeft, zal zich er ook géén meer bouwen.
Wie nu alleen is, zal het langer blijven,
zal nachtbraken, lezen, lange brieven schrijven
en zal overal rusteloos dwalen,
door de straten, als de bladeren jagen.

---------------------------------------------

HERBSTTAG
Herr, es ist Zeit. Der Sommer war sehr groß.
Leg deinen Schatten auf die Sonnenuhren,
und auf den Fluren lass die Winde los.

Befiehl den letzten Früchten, voll zu sein;
gib ihnen noch zwei südlichere Tage,
dränge sie zur Vollendung hin, und jage
die letzte Süße in den schweren Wein.

Wer jetzt kein Haus hat, baut sich keines mehr.
Wer jetzt allein ist, wird es lange bleiben,
wird wachen, lesen, lange Briefe schreiben
und wird in den Alleen hin und her
unruhig wandern, wenn die Blätter treiben.

 

Dit gedicht gaat niet alleen over het einde van de zomer, maar ook over de herfst van het leven(de zomer staat voor de jeugd), maar als je nu nog niet je draai gevonden hebt, of niet gesetteld met familie, zal je waarschijnlijk je laatste jaren ook slijten in eenzaamheid in een onbestemde onrust en melancholie.

Rilke heeft het hier ook over zichzelf, als overgevoelige kunstenaar, een buitenbeentje uit het fin de siècle, die zich nergens thuis voelt.
Dit gedicht gaat over de cyclus van de seizoenen, over de cyclus van het leven. Over gelatenheid, overgave, en vooral melancholie.

'Heer, het is tijd,'k an gezien worden als een referentie naar Jezus aan het kruis, die zich overgeeft aan de genade van zijn Vader:'Heer, in Uw handen beveel ik mijn geest."

Het is een acceptatie van iemands persoonlijke lot. Het het inzien dat sommige gevoelige geesten altijd onrustig door het leven moeten dwalen, op zoek naar iets.
Zoals de nederlandse uitdrukking zegt: 'Met de ziel onder de arm dwalen.'

Ik heb nog eens lang naar mijn vertaling gekeken, en ook de betekenis van het gedicht op zich. De melancholie druipt er van af, en ik heb daarom mijn vertaling ook zo proberen te laten klinken, ook al komt het wat ouderwets over. Ik heb veel gebruik gemaakt van binnenrijm, halfrijm en alliteratie.
Blijkt dat : Fluren: ook weiden, akkers, maar ook gangen, vestibules kan betekenen.
Maar hier wordt duidelijk akkers of weiden bedoeld, omdat het wordt gebruikt in bijvoorbeeld het woord: landverkaveling.
En wachen is waken, op de manier van (katholiek) nachtwaken, maar ik heb niet het woord: 'waken' gebruikt, want ik wou benadrukken dat het een een soort onmogelijkheid tot slapen is, door onrust en gepieker, vandaar het woord: nachtbraken.

MASTERS OF WAR - Bob Dylan (vertaling)

HEREN VAN DE OORLOG

aan jullie heren van de oorlog
aan jullie die alle kanonnen maken
aan jullie die de vliegtuigen des doods maken
aan jullie die de grote bommen maken
aan jullie die zich verschuilen achter facades
aan jullie die zich verschuilen achter je bureau
ik wil jullie even laten weten
ik zie door jullie maskers heen.

aan jullie die niets anders doen
dan bouwen voor vernietiging
je speelt met mijn wereld
alsof het jouw speeltje is
je duwt een geweer in mijn hand
en je ontwijkt mijn blik
en je draait je om en rent weg
als de snelle kogels fluiten

zoals de aloude judas
lieg je en bedrieg je
dat men een wereldoorlog kan winnen
wil je mij doen geloven
maar ik zie door je heen
en ik kijk door je plan
zoals ik kijk door het water
dat loopt door het land

je monteert de trekker
die anderen moeten overhalen
dan kijk je rustig toe
hoe het dodental oploopt
je verstopt je in je villa
terwijl het bloed van jonge mannen
uit hun lichaam stroomt
en verdwijnt in de grond

je hebt de grootste angst gezaaid
die ooit kan worden gezaaid
de angst om kinderen
op deze wereld te zetten
en voor het bedreigen van
mijn ongeboren kind, nog zonder naam
ben je het bloed niet waard
het bloed dat door je aderen stroomt

wat weet ik nou
om buiten mijn beurt te praten
misschien zeg je dat ik nog jong ben
misschien zeg je dat ik onervaren ben
maar er is één ding dat ik weet
hoewel ik jonger ben dan jij
zelfs jezus zou nooit hebben
vergeven wat jij nu doet

mag ik je één vraag stellen
smaakt je geld je zo goed
zal het je vergeving kunnen kopen
denk je dat het zou kunnen
ik denk dat je zal merken
als de dood zijn tol komt eisen
dat al het geld dat je hebt verdiend
nooit je ziel terug kan kopen

en ik hoop dat je sterft
en dat die dag snel komt
dan zal ik je kist volgen
in de bleke namiddag
en ik kijk hoe men je neerlaat
in je diepe groeve
en ik blijf staan boven je graf
tot ik er van zeker ben dat je dood bent

GOODNIGHT SAIGON - Billy Joel (vrije vertaling)

GOEDENACHT SAIGON

we ontmoetten elkaar als soulmates
op Parris Island
we vertrokken als compleet gestoorden
en we waren fel
fel als de hel
en we waren zo bloedfanatiek
om ons leven er voor op te geven

we stommelden binnen
als wilde paarden
we vertrokken in plastic
als genummerde lijken
en we leerden snel
om licht gepakt te reizen
onze wapens waren zwaar
maar onze buiken  strak getraind

we hadden geen steun van het thuisfront
we hadden geen toiletzeep
ze stuurden de Playboy
ze stuurden ons Bob Hope
we groeven ons in
en schoten op alles wat zich bewoog
en baden tot Jezus Christus
met al onze kracht

we hadden geen camera
om plaatjes te schieten van het land
we gaven de hasjpijp door
en luisterden bandjes van The Doors
en het was donker
zo donker in de nacht
en we steunden elkaar
als broeder tot broeder
we beloofden onze moeders dat we zouden schrijven
en we zouden allen samen ten onder gaan
we zeiden dat we allen samen ten onder gaan
ja, we zouden allen samen ten onder gaan

gedenk Charlie
gedenk Baker
ze verloren hun onschuld
meter bij meter
en wie was fout?
en wie waren de goeden?
het maakte niet uit in het heetst van de strijd

wij hadden de dag
in de palm
van onze hand
zij beheersten de nacht
en de nacht
leek net zo lang als zes weken
training op Parris Island

wij hielden de kustlijn
zij hielden het hoogland
en zij waren fel
zo fel als de hel
ze hoorden het zoemen van onze motoren
ze telden de choppers
en wachtten ons rustig op
en we zouden allen samen ten onder gaan
we zeiden dat we allen samen ten onder gaan
ja, we zouden allen samen ten onder gaan

STAIRWAY TO HEAVEN (vertaling)

De song gaat volgens mij over het zoeken naar Verlichting. In één vorm door de dame die op zoek is naar haar dealer, the piper, die het zoemen in haar hoofd kan oplossen door één klein pakketje heroïne. Zij kan nog steeds proberen een andere keuze te maken, maar terugval is ook dan nog mogelijk.
Ook kan de zoekende dame gezien worden als een metafoor voor de moderne mens, die met één woord op al zijn wensen bediend kan worden en steeds meer en meer wil kopen om gelukkig te zijn, ook gelokt door reclame.
Maar uiteindelijk is daar toch de dood, een metamorfose van mens naar geestelijk wezen, wat hij altijd al was.
En uiteindelijk besef je op het laatst dat het allemaal een rookgordijn was, en de geesten van je voorgangers lachen je hartelijk uit.
Aan de andere kant gaat het over het proberen te ontsnappen aan de wetenschappelijke, verstandelijk sfeer in het Westen, en verlangt de zanger naar de vrijheid van geestelijke verlichting, een meer mystieke kijk op het leven, verlichting, geestelijke vrijheid, die vooral te zien is in Oosterse filosofie, zoals boeddhisme.
Je moet innerlijk rustig zijn en je niet laten meevoeren door begeerte of emoties:  -To be a rock and not to roll-

WEG NAAR DE HEMEL

er was een dame die dacht dat alles wat blinkt goud is
en ze koopt zich een weg naar de hemel
en daar aangekomen, en alle winkels zijn dicht
met één woord kan ze krijgen waarvoor ze kwam
ooh, ooh, en ze koopt zich een weg naar de hemel

er is een teken aan de wand, maar ze twijfelt nog
want weet je, soms heeft een woord twee betekenissen
in een boom bij de beek, zingt een vogel zijn lied
soms hebben we alles helemaal verkeerd

ooh, en het doet me denken
ooh, en het doet me denken

ik begin langzaam te beseffen wanneer ik naar het westen kijk
en mijn ziel popelt om zich los te maken
dat mijn gedachten waren als rook door de bomen
ik hoorde stemmen van onzichtbare toekijkers

ooh, en het doet me denken
ooh, en het doet me serieus denken

en men zegt dat als we allen de waarheid zien
dat de panfluiter ons dan tot rede brengt
en een nieuwe dag breekt aan voor de volhouders
en de wouden zullen klinken van gelach

als je geritsel hoort in je heg, schrik niet
het is slechts een voorjaarsschoonmaak voor de Mei Queen
ja, er zijn twee kanten die je op kan gaan, maar uiteindelijk
kun je altijd nog veranderen op je pad

het zoemt in je hoofd en het houdt niet op, mocht je dat niet weten
de panfluiter roept je naar zich toe
lieve dame, hoor je de wind blazen? en wist je
dat de wind jouw weg naar de hemel fluistert?

en terwijl we het pad aflopen
onze schaduw al langer dan ons leven
zien we een welbekende dame
ze straalt wit licht en laat ons zien
hoe alles nog steeds verandert in goud
en als je heel goed luistert
hoor je eindelijk het lied in je hart
wanneer alles één is, en één is alles
om een rots te zijn, door niets bewogen

en zij koopt zich een weg naar de hemel

A SIMPLE TWIST OF FATE -Bob Dylan (vertaling)

EEN SIMPELE WENDING VAN HET LOT

ze zaten samen in het park
terwijl het langzaam donker werd
ze keek naar hem en hij voelde een vonk
hem raken tot op 't bot
hoe eenzaam hij was besefte hij pas toen
had hij maar gewoon rechtdoor gegaan
en keek uit voor een simpele wending van het lot

ze liepen samen bij een stil kanaal
lichtelijk in de war, ik voel het nog helemaal
stapten in een louche hotel waar een neonbuis fel scheen
hij voelde de hitte van de nacht
hem raken als een spoortrein
gestuwd door een simpele wending van het lot

een saxofoon in de verte riep
toen zij bij de bogen liep
het ochtendlicht barst door een gescheurd gordijn
terwijl hij wakker werd
ze wierp ee n muntje in de bak
van een blinde bij de poort
en liet het voor het was: een simpele wending van het lot

hij stond op, hij was alleen
zij was nergens om hem heen
maakt zich wijs, wat maakt mij het uit, gooit de ramen open
maar voelde een leegte die hij niet goed begreep
en dat alles door een simpele wending van het lot

hij hoort elk klein geluid
loopt rond met gekakel in zijn hoofd
speurt naar haar bij de havensluis
daar waar de zeelui binnenkomen
misschien kiest ze hem nóg een keer, maar hoe lang moet hij nog wachten?
geef me nog één keer een simpele wending van het lot

mensen zeggen: denk toch niet zo veel
en pieker niet zo diep
ik geloof echt: zij was mijn tweelingziel, maar ik ben haar weer kwijtgeraakt
zij is in het voorjaar, en ik te laat geboren
geef de schuld maar
aan een simpele wending van het lot

Deel deze pagina

• 
  
•